Joan Abel, alumne de 2n de Batxillerat
Des que vaig començar a pensar en el meu treball de recerca, tenia clar que volia que fos un tema que englobés política, actualitat i que tingués algun tipus de vinculació amb la desigualtat social. A més, quan des de l’escola va tocar decidir-se definitivament per un tema, feia pocs dies que Donald Trump havia guanyat les eleccions als Estats Units i que Barack Obama deixava el càrrec. Feia temps, també, que els episodis racistes i violents al país guanyaven importància als mitjans de comunicació i vaig pensar que seria un tema interessant d’investigar.
Els objectius que es perseguien en la realització del treball eren retratar una realitat com la situació de la comunitat afroamericana, la problemàtica racial als Estats Units i els conflictes entre la policia i les minories ètniques. L’objectiu era estudiar quina evolució havia tingut el racisme al llarg del mandat de Barack Obama i quin paper hi havia tingut el mandatari.
La hipòtesi formulada era: “L’elecció d’un president negre i contrari a les armes ha fet disminuir el racisme i els episodis violents que se’n deriven als EUA”. La meva predicció era la negació de la hipòtesi, ja que durant els últims anys aquesta problemàtica havia guanyat importància als mitjans de comunicació i creia que, per tant, el racisme havia augmentat durant el mandat del president Obama.
Les línies d’investigació van ser investigació històrica, investigació del desenvolupament del govern d’Obama, i les polítiques adoptades contra el racisme, així com els diferents episodis racistes i recerca d’estadístiques sobre el nivell de vida de blancs i afroamericans.
Tot i això, he topat amb diversos impediments a l’hora d’investigar sobre el tema, com el fet que moltes dades que es pretenien investigar eren dificilment proporcionades, o que no hi ha cap recull d’estadístiques sobre l’educació, la salut, la igualtat en els llocs de treball , que són estadístiques que també hagués estat interessant investigar. Les estadístiques treballades han estat principalment de tipus econòmic o policial.
Un cop conclosa la investigació vaig arribar a un seguit de conclusions que desmentien la hipòtesi:
La igualtat era falsa, impostada. Se seguia menyspreant els negres, se seguien produint episodis violents contra les minories ètniques que no eren jutjats d’acord amb la ‘llei de la tolerància’.
Pel que fa a la història, cal dir que els Estats Units són un país amb una història marcada pel racisme, on el procés d’assolir una certa igualtat racial ha estat molt lent. Des dels anys 70 del segle XX, als Estats Units estava ‘prohibit’ el racisme: legalment, blancs i negres tenien els mateixos drets i a l’hora d’exercir-los no se’ls podia privar de fer-ho. Aquell somni de Martin Luther King semblava real. Es parlava d’una color-blind society, una societat post racial. La igualtat era falsa, impostada. Se seguia menyspreant els negres, se seguien produint episodis violents contra les minories ètniques que no eren jutjats d’acord amb la ‘llei de la tolerància’. Per tant, el pes de la història és molt important i fa que una societat que ha tolerat el racisme tan obertament tingui enormes dificultats per assolir la igualtat.
El 2008, però, va arribar a la Casa Blanca el primer president negre dels Estats Units: Barack Obama. Hi ha un entusiasme general pel fet que sigui el nou president, és el missatge de llibertat i multiculturalitat que vol mostrar el país. Res més allunyat de la realitat. La situació el 2008 és francament dolenta, hi ha una clara desigualtat entre ètnies. Aquesta igualtat legal no es tradueix en una igualtat social i econòmica.
…Obama manté una política centrada en la recuperació de la crisi però no s’oblida del llarg camí que queda per fer en la lluita per la igualtat.
Pel que fa al paper d’Obama, és destacable el fet que Obama manté una política centrada en la recuperació de la crisi però no s’oblida del llarg camí que queda per fer en la lluita per la igualtat. L’administració Obama aprova lleis per la igualtat salarial (Lilly Ledbetter), contra crims d’odi (Matthew Shepard), una sanitat menys privatitzada (Obamacare), DACA, la principal llei per la convivència racial… Són lleis que busquen la igualtat en el màxim d’aspectes possibles i semblen tenir efecte legal.
Tot i això, socialment els episodis racistes augmenten en volum i en importància mediàtica. Durant els anys 2014 i 2015 la crisi racial s’intensificà, es van succeir episodis de violència policial, de matances i enfrontaments entre la comunitat negra i la policia i els blancs. Van ser dies de tensió a diferents ciutats i es va reobrir el debat del racisme. Obama va condemnar en tot moment el racisme en les investigacions policials i en els diferents actes violents racistes.
El mandat d’Obama, però, ha estat influenciat per un període important de crisi econòmica que ha fet que bona part de la societat s’hagi tornat més conservadora i que ha fet que la desigualtat i el racisme s’accentuïn.
Si ens limitem a les xifres comprovem que als Estats Units hi ha molta desigualtat, i cada cop més. Si comparem les dades de desigualtat dels anys 2008, 2012 i 2016, és evident, la diferència segueix sent preocupant. Pel que fa a dades com l’atur, els ingressos anuals o el llindar de pobresa de la comunitat blanca i la comunitat afroamericana, veiem que la crisi ha afectat clarament el col·lectiu negre i que la desigualtat, al final del mandat, és major que la que hi havia el 2016.
Un capítol a part necessita la relació entre la policia i el col·lectiu afroamericà. Hi ha hagut més presència de protestes i casos de violència policial als mitjans i als carrers de les ciutats nord-americanes i les morts d’afroamericans a mans de la policia han augmentat.
Un capítol a part necessita la relació entre la policia i el col·lectiu afroamericà. Hi ha hagut més presència de protestes i casos de violència policial als mitjans i als carrers de les ciutats nord-americanes i les morts d’afroamericans a mans de la policia han augmentat. L’evolució ha anat a pitjor, el col·lectiu afroamericà ha estat el més perjudicat. Tot i ser el tercer col·lectiu en població, és el segon en assassinats policials i els últims anys el primer en assassinats policials en què la víctima no anava armada. La tendència és preocupant i evidencia la presència del racisme en els diferents cossos policials del país.
En conclusió, podem afirmar que Obama ha estat un president que clarament ha plantat cara al racisme. Tot i això, no ha pogut prohibir les armes als carrers dels Estats Units, no ha pogut regular del tot la immigració il·legal, no per falta de voluntat, sinó per falta de suports. Obama ha estat un president molt liberal, sobretot si el comparem amb el seu antecessor i amb el seu successor. S’ha caracteritzat per la humilitat, per l’elegància i per l’empatia i ha estat un model especialment per als afroamericans. De fet, la gestió d’Obama ha estat aplaudida pel 90% de la comunitat negra del país.
Tot i això, el racisme durant el seu mandat en línies generals no ha disminuït, és més, ha empitjorat notablement en molts aspectes. La hipòtesi del treball es desmenteix, el període d’Obama no ha representat una millora contra el racisme. Probablement no ha estat per una mala gestió política, ja que moltes de les lleis que ha impulsat han vetllat per la igualtat de les minories ètniques i ha tingut sempre una actitud de condemna total davant episodis racistes. Obama ha plantat cara al racisme però hi ha altres aspectes que han pogut contribuir al fet que el racisme s’accentuï, com la crisi.
El racisme ha afectat principalment el col·lectiu afroamericà, i això s’ha traduït en un augment de la desigualtat que probablement ha contribuït a augmentar el racisme. El cas és que el racisme s’ha accentuat, i, per això, la hipòtesi es desmenteix. Si analitzem la història dels Estats Units, el racisme ha disminuït al llarg dels anys i els canvis que ha impulsat Obama són realment significatius i esperem que, malgrat tot, el seu llegat continuï durant molts anys.
Com ha evolucionat el racisme als Estats Units sota el mandat de Barack Obama?
Deixa un comentari