Alicia Ayala, mestra d’enllaç a l’Escola
Fa ja uns dies rellegia una notícia al diari que es titulava “Viure sempre a dieta” i el cas és que, ràpidament, una de les meves neurones es va posar en mode “on” i vaig pensar que, arribat un moment a la vida, ni tan sols tu decideixes això de la dieta, sinó que acaba sent resultat d’una prescripció mèdica. I és que, amb el pas dels anys, acabem sent víctimes de “marcadors” de tota mena. En el meu cas… dels del colesterol.
Tanmateix, fa temps que m’he proposat no amargar-me ni per això ni per altres minúcies – com m’agrada aquesta paraula! -, vaig fer una tombarella mental i, servint-me d’una nova neurona, vaig pensar en aquella mena de dieta que practico –i fomentem a l’escola- per la qual sento molta més emoció. Es tracta de la dieta literària, una gustosa expressió de la qual m’he apropiat des que vaig tenir el primer contacte amb la Roser Ros i la Magalí Homs en una formació d’estiu de ja en fa dos.
Si penso o pronuncio la paraula Tantàgora, tot i que en realitat el que m’agrada més és entretenir-me en sil·labejar-la, aquest nom té per a mi la facultat de convocar-les a totes dues, com per art d’encantament; i és que elles representen l’ànima d’aquest espai de creació literària.
Tot això ve a tomb perquè, com que existeixen les CAUSAlitats, recollint l’interès que suscitava el tema pel conjunt del professorat -la necessitat d’aprofundir en un taller sobre la lectura- i comentant-lo un dia a la comissió pedagògica, el Dani Klamburg ens va dir que també coneixia la Roser perquè havia estat companya seva a la Universitat de Blanquerna. Va ser a partir d’aquell moment que vam deixar a les seves mans que a l’escola ens convidessin a gaudir d’una menja tan profitosa. I així va ser.
Per a mi, a aquestes alçades, una formació m’ha de resultar, si més no, memorable. Poder aconseguir bons apunts i obtenir el certificat, tot i reclamar-lo -uix, necessito continuar cobrant els estadis!- no és en cap cas allò que determina la meva elecció. Necessito que em sedueixin. I la Roser i la Magalí ja ho havien fet una vegada a l’escola d’estiu de Rosa Sensat. Era, doncs, qüestió de retrobar-nos perquè ho tornessin a aconseguir però, amb la diferència que aquesta vegada ho faria amb els meus companys i companyes de l’escola.
Vam tenir una primera trobada a l’hivern amb la Magalí que ens va proposar fer una anàlisi sobre el moment en què ens trobàvem a l’escola en el tema de la lectura i poder així articular una línia de treball que provoqués més un capgirament del mitjó que no pas una “innovació”, paraula que em va semblar que li provocava una certa reacció… Tal vegada li resultava, com a mi, massa en voga últimament . Ella ens va suggerir treballar l’educació literària.
Vam continuar gaudint de la formació durant unes quantes jornades a la primavera amb la Roser. Durant aquelles trobades, un grup de mestres de tots els cicles de l’Educació Primària, en Dani, la Núria- la bibliotecària- i la Roser Lorenzo, vam tenir la fortuna de poder ser tot orelles -a estones- i que ens les omplissin, ara recitant-nos un poema, més tard explicant-nos un conte de la tradició oral, després taral·lejant-nos una cançó de bressol o, finalment, convidant-nos a ser qui regaléssim les construccions poemàtiques pròpies als companys i companyes allà reunits – majoritàriament però, reunides-.……
Quina capacitat de seducció la seva, la d’aquestes dues dones!- amb elles i després d’elles, res no torna a ser com era, perquè tens gravades a foc uns quants aprenentatges que m’han proposat compartir i estic intentant fer.
L’educació literària passa per oferir al nostre alumnat un bon assortiment de bones lectures, dit així, ras i curt. I per això és imprescindible el treball conjunt de tota la comunitat educativa (l’equip de mestres -amb l’estimada col·laboració de la Núria – i les altres companyes de la biblioteca-, l’alumnat i les famílies).
… aquests llibres han de nodrir les nostres biblioteques d’aula perquè estiguin tan a prop de l’alumnat com sigui possible, per poder olorar-los, remenar-los, ingerir-los, assaborir-los i fins i tot digerir-los -m’atreviria a dir.
Hem de poder bastir la nostra biblioteca de bons llibres per oferir al nostre alumnat i aquests llibres han de nodrir les nostres biblioteques d’aula perquè estiguin tan a prop de l’alumnat com sigui possible, per poder olorar-los, remenar-los, ingerir-los, assaborir-los i fins i tot digerir-los -m’atreviria a dir-. Necessitem a les aules sucoses racions de contes tradicionals, de bons àlbums il·lustrats per tastar i llepar, de pessics diaris de poesia amb gustos diversos, més dolç un dia i més agredolç l’altre; necessitem també novel·les i més àlbums il·lustrats que ens apropin a totes les realitats que ens envolten d’aquest món complex, un bon pessic d’obres de teatre que ens facin delectar-nos , llibres d’autor que ens deixin amb bon gust … d’ànima i també còmics i novel·les gràfiques, per poder alimentar tots els comensals.
I l’equip de mestres ha de continuar sent un bon model lector per als nostres alumnes, parlant de les bones lectures que ens hem endrapat, endrapem i endraparem, interessant-nos pels seus gustos lectors més enllà de demanar-los de fer quelcom amb allò llegit -que també però no sempre- i oferint- los dia a dia una degustació ben suculenta de tan saborosa teca.
Hem de continuar aprofitant la figura de la bibliotecària, la Núria, per acompanyar-nos en aquest camí oferint-nos tots els seus coneixements i compartint totes les seves propostes per seguir gaudint de la lectura.
I les famílies, què dir sobre la importància del seu paper a l’hora de contribuir a la formació literària?
Però, sabeu què? Aquest tema el deixo per un altre moment, ja que, de tant parlar de dieta literària, m’han vingut unes ganes de llegir…
L’educació literària passa per oferir al nostre alumnat un bon assortiment de bones lectures i per això és imprescindible el treball conjunt de tota la comunitat educativa.
raquel artigas says
És un article molt intens, gràcies!! Prenc bona nota!
M. Àngels Roig says
Un bon article que comença triant els ingredients de primeríssima qualitat: el joc literari dels mots -dieta, Tantàgora, CAUSAlitats, comensals… – el relat de l’autora descrivint les vivències des de l’univers de les emocions i, finalment, la il·lusió que provoca projectar-se cap al futur imaginant tots els convidats assaborint un PLA(t) LECTOR molt ben cuinat! Gràcies Alícia!
Anna Ballaró says
Una visió molt engrescadora i estimulant de la lectura! Moltes gràcies, Alicia, per compartir aquesta perspectiva.